II Trymestr

Mekare

13 tc
Nerki podejmują pracę: dziecko opróżnia pęcherz. Składniki moczu są wydalane poprzez łożysko do krwi matki, a potem filtrowane przez jej nerki. Maleńki człowiek otwiera usta i połyka wody płodowe, dzięki temu ćwiczy nerki i cały układ trawienny. Gdy przypadkiem muśnie palcami wargi, zaczyna odruchowo ssać. Rozwija się zmysł smaku. Zbadano, że jeśli do wód płodowych dodana zostanie glukoza, dziecko chętniej je połyka. Pojawiają się zawiązki zębów stałych (zawiązki zębów mlecznych są gotowe już od czterech tygodni). Dziecko robi miny: nadyma policzki, marszczy czoło, zwija wargi w ryjek - ćwiczy mięśnie twarzy. Przydadzą mu się, kiedy będzie ssać, a także potem, kiedy zacznie się uśmiechać.
Ukształtowały się już kości, stawy i mięśnie. Torebki stawowe wypełnia maź stawowa, co umożliwia płynne poruszanie się - i dziecko z tego korzysta: macha rękami i nogami, kopie, przytula się do ścian pęcherza płodowego, kręci głową, fika koziołki, podkurcza palce stóp, ssie kciuk, umie się nawet podrapać. Ćwiczy w ten sposób mięśnie i testuje układ nerwowy. Ale wody płodowe tłumią ruchy malucha na tyle skutecznie, że ty nic nie czujesz.
Dziecko ma teraz rozmiar brzoskwini (65-80 mm długości) i wagę dorodnej rzodkiewki (13-20 g).

14 tc
W mózgu co minuta powstaje 250 tysięcy nowych komórek nerwowych, po godzinie jest ich 15 milionów, po upływie doby - 360 milionów. Już wcześniej, w siódmym tygodniu życia, uformowało się 12 par nerwów czaszkowych, które łączą mózg z innymi partiami głowy i ramion. Kolejne nerwy rosną parami - po lewej i prawej stronie ciała. Teraz całe ciało dziecka staje się wrażliwe na dotyk, z wyjątkiem czubka i boków głowy, bo te części są najbardziej narażone na ucisk podczas porodu. W twoim brzuchu pływa pomarańcza o wadze niewielkiej moreli - dziecko ma 80-90 mm długości i waży około 25 g.

15 tc
W trzecim i czwartym miesiącu ciąży dziecko bardzo szybko rośnie, ale mało przybiera na wadze, bo nie zaczęło jeszcze gromadzić zwykłej (tzw. białej) tkanki tłuszczowej - na razie gromadzi brunatną tkankę tłuszczową, z której tłuszcz bezpośrednio przekształca się w energię, nie wymaga przetransportowania do komórek (tak dzieje się z tłuszczem z tkanki białej, który tak trudno ci spalać, gdy się odchudzasz).
Nogi są wreszcie dłuższe od rąk. Gruczoły dokrewne pracują bardzo intensywnie: trzustka wytwarza insulinę, tarczyca - tyroksynę, a wątroba - barwniki żółciowe. To właśnie z powodu obecności żółci w smółce - pierwszych odchodach noworodka - ma ona ciemnozielony kolor.
Dziecko osiąga 10 cm długości i waży około 50 g - tyle, ile kromka chleba.

16 tc
Całe ciało malucha jest pokryte puszkiem. U zwierząt futerkowych ten meszek pozostaje, po narodzinach nadal rośnie i przekształca się w mocną sierść. U ludzi meszek na ciele w późniejszym okresie ciąży zanika, zostaje tylko na brwiach i głowie, ale po porodzie się wytrze, by ustąpić miejsca stałym włosom. Do puszystej warstewki łatwo przyklei się maź płodowa (która powstanie za kilka tygodni, gdy intensywnie zaczną pracować gruczoły łojowe) zabezpieczająca skórę dziecka przed zmacerowaniem.
W tym tygodniu możesz wreszcie poczuć ruchy dziecka - matki odczuwają je po raz pierwszy pomiędzy 16. i 20. tygodniem ciąży. Najpierw pewnie trudno ci się będzie zorientować, ale potem to "dotknięcie rybiego ogona" będziesz identyfikować bezbłędnie.
Ostatecznie ukształtował się nos - jest lekko zadarty do góry i dość płaski, doskonale przystosowany do oddychania przy piersi mamy - kiedy całe usta będą obejmowały brodawkę.
Dziecko ma 10-12 cm długości, wagy tyle, co pół kubeczka jogurtu (około 80 g).

17 tc
Linie życia, serca i głowy pojawiają się na wewnętrznej stronie dłoni. Na palcach powstają poduszeczki dotykowe, a na nich linie papilarne - niezbity dowód własnej tożsamości.
Serce przepompowuje dziennie około 30 litrów krwi. Bije dwukrotnie szybciej niż serce matki i można je już usłyszeć przez słuchawkę. Szpik kostny rozpoczyna produkcję krwinek.
U dziewczynek pod wpływem hormonów tworzą się jajowody, macica, pochwa i wargi sromowe.
Dziecko waży już 100 g, czyli niemal tyle, ile twoja dłoń.

18 tc
Dziecko pod koniec czwartego miesiąca rozwoju prenatalnego jest cztery razy cięższe i prawie dwa razy dłuższe niż pod koniec trzeciego. Nigdy przedtem i nigdy potem nie rośnie tak intensywnie.
Nadal gwałtownie rozwija się mózg: w przedniej części kory mózgowej powstaje mapa ruchowa i czuciowa ciała. Pomiędzy tą okolicą a jego najodleglejszymi częściami tworzą się połączenia nerwowe: 70 tysięcy komórek nerwowych na kawałeczku tkanki mózgowej wielkości łebka od szpilki tworzy około 124 mln połączeń. Za kształtowanie się tych połączeń, za szczegółowe uzwojenie mózgu odpowiadają nie tylko geny (wiemy to stąd, że jednojajowe bliźnięta mają różne mózgi), ale także hormony i doświadczenia - myśli i emocje ciężarnej mamy.
W osiemnastym tygodniu w badaniu USG można wykryć ewentualne wady serca.
Dziecko zwinięte w kłębek mierzy 12-14 cm, a wyprostowane - 25 cm. Waży 150 g - osiągnęło wagę kolby kukurydzy.

19 tc
Pierwotny pączek płucny, z którego się rozwiną płuca, kształtuje się w piątym tygodniu ciąży - razem z zaczątkami układu krwionośnego, w ósmym tygodniu rozgałęziają się oskrzela. Teraz płuca są już niemal wykształcone, ale nie umieją jeszcze oddychać... Od tej chwili aż do dnia porodu dziecko będzie się wprawiać w tej umiejętności - będzie wdychać i wydychać wody płodowe, by wzmocnić mięśnie klatki piersiowej. Doskonałym ćwiczeniem dla przepony, czyli mięśnia oddzielającego jamę piersiową od brzusznej, jest czkawka (którą ty odczuwasz jako serię maleńkich wstrząsów). Jeszcze w momencie porodu płuca dziecka wypełnione będą wodami płodowymi, część wypłynie przez usta i nos wyciśnięta skurczami mięśnia macicy, część zostanie wchłonięta przez naczynia krwionośne.
Dziecko mierzy 13-15 cm i waży 200 g. Do chwili porodu powiększy masę ciała co najmniej piętnastokrotnie!

20 tc
Połowa ciąży! Dziecko mierzy 14-16 cm i waży około 260 g - tyle, ile dojrzałe awokado.
Zaczynają pracować gruczoły łojowe. Wydzielany przez nie łój i martwe komórki naskórka zbierają się w maź płodową, która przypomina swym składem maści lecznicze. W ostatnich tygodniach ciąży maź płodowa razem z meszkiem stopniowo oddziela się od skóry, dlatego dzieci urodzone po terminie mogą mieć tzw. skórę praczki - pofałdowaną wskutek zbyt długiego moczenia. W tej chwili noworodków po porodzie się nie kąpie, bo resztki mazi płodowej działają na jego skórę odżywczo i ochronnie.
Dziecko mierzy 14-16 cm i waży około 260 g - tyle, ile dojrzałe awokado.
Zaczynają się formować paznokcie na palcach stóp.

21 tc
Teraz, pod koniec piątego miesiąca ciąży, płód ma regularny rozkład doby: porę snu i porę kopania (przypadającą najczęściej, niestety, na twoją porę snu). Dziecko tańczy w worku owodniowym - podskakuje, obraca się wokół własnej osi, kołysze biodrami, zgina nogi i ręce, porusza palcami, gładzi się po buzi. Dzięki tym ćwiczeniom usprawnia mięśnie i zmysł równowagi.
Zaczyna się rozwijać system odpornościowy. Pod koniec 21. tygodnia jelita są na tyle rozwinięte, że dziecko może przetwarzać połykany płyn owodniowy. Pod koniec ciąży pochłania codziennie trzy szklanki płynu (do 750 ml), czyli ponad 20 proc. swojej wagi w momencie urodzenia. Gdybyś ty chciała zachować te same proporcje, to przy założeniu, że ważysz 55 kg, musiałabyś co dzień wypijać 11 litrów wody mineralnej.
Dziecko ma długość dużego banana i wagę dwóch nektarynek - mierzy około 18 cm i waży 300 g.

22 tc
Skóra jest coraz mniej przezroczysta. Rosną rzęsy. Powstają białe ciałka krwi, które odgrywają najważniejszą rolę w zwalczaniu infekcji. Wątroba rozkłada bilirubinę (czerwonopomarańczowy barwnik) powstającą w czasie rozpadu czerwonych ciałek krwi. Czerwone ciałka we krwi płodu żyją znacznie krócej, dlatego w jego organizmie jest bardzo dużo bilirubiny. Dziecko nie jest w stanie samo jej przetworzyć, dlatego część oddaje matce przez łożysko, żeby bilirubina została rozłożona przez jej wątrobę.
Dziecko ma wysokie czoło, spiczastą brodę, między nosem a górną wargą zaczyna się uwidaczniać pionowa bruzda. Ostateczny kształt (niepowtarzalny u każdego człowieka) mają już małżowiny uszne. Wzmacniają się mięśnie karku, więc dziecko prosto trzyma głowę.
Mogłabyś zmierzyć malucha typową linijką: ma 19 cm długości i waży 350 g - tyle, co trzy gruszki.

23 tc
Wyglądem i zachowaniem twoje dziecko przypomina już noworodka. Zwinięte w kłębek mierzy 20 cm, a po wyprostowaniu nóżek - 30 cm. Ale waga, którą osiąga w tym tygodniu (około 450 g), to zaledwie 1/8 przeciętnej wagi noworodka. Mimo że zwiększyła się ilość podściółki tłuszczowej, dziecko nadal jest szczuplutkie, pomarszczone, pokryte ciemnymi włoskami i białawą mazią płodową.

24 tc
Dziecko wypełnia już całą jamę macicy, ledwo może się odwrócić - choć waży tylko około 550 g i mierzy 21 cm. Ćwiczy mięśnie: rozpycha się, boksuje, kopie, tupie, czasami fika koziołka. Na hałas reaguje niepokojem, głośne dźwięki mogą przebudzić je ze snu, ale reakcja na bodziec nie jest jeszcze natychmiastowa. Możesz zacząć notować okresy aktywności i czuwania maleńkiego człowieczka - po porodzie może być podobnie.

25 tc
Dzieci urodzone w szóstym miesiącu ciąży wspomagane najnowocześniejszą aparaturą są już w stanie przeżyć. Dzięki rozwojowi medycyny udaje się ratować coraz młodsze maluchy. W latach 80. szansę na przeżycie miało tylko 33 proc. wcześniaków urodzonych w połowie szóstego miesiąca, teraz szansę ma 80 proc. z nich.
W 25. tygodniu ciąży twoje dziecko waży około 700 g i mierzy 22 cm.

26 tc
Barierą stanowiącą o możliwości przeżycia wcześniaków jest rozwój płuc. Choć ukształtowały się już w 19. tygodniu ciąży, dopiero teraz zaczynają wytwarzać surfaktant - substancję, która wyścieła pęcherzyki płucne od środka i zapobiega ich sklejaniu się (dzięki niej pęcherzyki - nawet jeśli nie są wypełnione powietrzem - nie zapadają się jak sflaczały balonik). W latach 80. naukowcy opracowali sztuczne surfaktanty, co pozwala ratować dzieci urodzone przed 26. tygodniem ciąży. Jeśli istnieje zagrożenie przedwczesnym porodem, to matce podaje się specjalne leki (np. Dexametazon), które zwiększają produkcję surfaktantu przez płuca malucha.
Dziecko zaczyna gromadzić pod skórą zasoby tłuszczu, ale nadal jest chudziutkie i drobniutkie: mierzy 23 cm i waży około 900 g.

Za strona [link widoczny dla zalogowanych]